Danas je 19. novembar, Međunarodni dan muškaraca.

Međunarodni dan muškaraca obeležava se u cilju podizanja svesti o ulozi i zdravlju muškaraca i dečaka, poboljšanja rodnih odnosa i promovisanja rodne ravnopravnosti i isticanja pozitivnih muških uzora. Ovo je prilika i da se istaknu dostignuća muškaraca i njihov doprinos zajednici, porodici, braku i poslu i da se naglasi njihova pozitivna uloga u društvu. Osim toga, uloga muškarca kao saveznika i partnera je veoma značajna i u borbi protiv nasilja nad ženama i devojčicama.

Stvaranje ravnopravnih uslova za žene i muškarce moguće je samo  zajedničkim radom, dijalogom i jednakim učešćem u razgradnji stereotipa, predrasuda, i društveno konstruisanih rodnih uloga. Uvođenje edukacije o rodnoj ravnopravnosti i pitanjima koja se tiču stereotipa rodnih uloga, destigmatizacije i antidiskriminacije u odnosu na sva lična svojstva, pa i u odnosu na pol i rod, neophodno je za ostvarenje istinske ravnopravnosti.

Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman koristi ovu priliku da opomene muškarce da ne zanemaruju svoje zdravlje,posebno imajući u vidu činjenicu da im je život u većoj meri povezan sa fizičkim i psihičkim očekivanjima, kao i da muškarci imaju kraći životni vek od žena. U cilju skretanja pažnje javnosti i podizanja svesti o važnosti utvrđivanja potreba i sveobuhvatnih zdravstvenih usluga u vezi sa reproduktivnim i seksualnim zdravljem muškaraca, Pokrajinski ombudsman je u julu mesecu organizovao video-konferenciju na ovu temu.

Pokrajinski zaštitnik građana koristi priliku da svim muškarcima čestita Međunarodni dan muškaraca.

Put do celovitog razvoja i ostvarivanja dobrobiti deteta

Svako dete samim činom rođenja stiče pravo na život, a nesporna je dužnost  države da obezbedi optimalne uslove za njegov opstanak i razvoj. Za prevremeno rođenu decu i njihove roditelje ili staratelje rođenje najčešće od prvog dana podrazumeva početak borbe za život. Stoga je važno da sve institucije preuzmu odgovornost da im se osigura adekvatno zadovoljenje osnovnih ljudskih potreba i obezbedi takva zaštita i briga koja je neophodna za njihovu dobrobit.

U svetu se svake godine prevremeno rodi oko 15 miliona beba, a od toga više od 4000 u Srbiji. I pored posebne nege koja im je obezbeđena, pretpostavlja se da širom sveta od posledica komplikacija prevremenog rođenja umre oko milion dece godišnje. U većini zemalja u svetu stopa prevremenih porođaja raste, a prerano rođenje navodi se kao vodeći uzrok smrti dece mlađe od jedne godine i drugi vodeći uzrok smrtnosti dece mlađe od pet godina.

Prema definiciji Svetske zdravstvene organizacije prevremeno rođene bebe su one koje su rođene pre isteka 37. nedelje trudnoće. SZO smatra rešavanje problema prevremeno rođene dece prioritetnim, što podrazumeva i obavezu ove organizacije da radi sa zemljama na boljem kvalitetu podataka u vezi s prevremenim porođajima, na izradi godišnjih analiza, te na istraživanju uzroka prevremenog porođaja, intervencijama u prevenciji prevremenog porođaja, tretmanu prevremeno rođenih beba, kao i na kontiuiranoj edukaciji medicinskih radnika.

Budući da ne postoje efikasne mere za prevenciju prevremenog porođaja upravo investiranje u njih treba da bude prioritet i kontinuirani zadatak.

Rezultati brojnih istraživanja dokazuju da će se u optimalnim uslovima razvoja, uz obezbeđenu odgovarajuću negu i zaštitu, te dodatne psihosocijalne stimulacije u porodici, razvojni status velikog broja prevremeno rođene dece, do vremena polaska u školu, potpuno izjednačiti sa razvojnim statusom njihovih vršnjaka rođenih u terminu. S druge strane ne možemo zanemariti činjenicu da će se određeni broj dece, zbog toga što su prevremeno rođeni, čitavog života suočavati s višestrukim posledicama. uključujući kašnjenje u psihomotornom razvoju, hronične bolesti disajnih organa, poremećaj motorike i drugo. Istovremeno, poznato je da prevremeno rođena deca u školskom uzrastu često imaju i veći rizik za poremećaj pažnje, teškoće u socio-emocionalnom funkcionisanju i veće potrebe za dodatnom pomoći i podrškom u školi.

Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman, podržava dosadašnje napore svih stručnjaka koji prate razvoj prevremeno rođene dece i na različite načine doprinose prevazilaženju ili minimziranju posledica koje prevremeno rođenje nosi sa sobom, što ne isključuje i obaveze drugih subjekata da daju svoj maksimum u životu i odrastanju i ove dece, a  u njihovom najboljem interesu.  

Uoči obeležavanja Svetskog dana prevremeno rođene dece, Ombudsman koristi priliku da apeluje na sve donosioce odluka i kreatore politika da preduzmu sve što je u njihovoj moći i nadležnosti kako bi pravovremenom i odgovarajućom podrškom bilo omogućeno da se na dugoročan i održiv način unapredi život prevremeno rođene dece i njihovih porodica. U tom smislu, kontinuirano osposobljavanje i usavršavanje ne samo zdravstvenih radnika, nego i stručnjaka u oblasti obrazovanja i predškolskim ustanovama, stvoriće priliku i mogućnost da se uz podršku, stručnost i posvećenost, omogući svakom prevremeno rođenom detetu da dostigne svoj puni potencijal.

Svetski dan prevremeno rođene dece obeležava se 17. novembra svake godine s ciljem podizanja svesti o svim izazovima sa kojima se susreću prevremeno rođene bebe i njihove porodice. Prvi međunarodni dan svesti o prevremenom rođenju kreirale su evropska udruženja roditelja 2008. godine, a od 2011. godine ovaj dan je uvršten u kalendar Svetske zdravstvene organizacije.

16. novembra se širom planete obeležava Međunarodni dan tolerancije. Ustanovio ga je UNESKO, a prema Deklaraciji UN iz 1995. godine tolerancija je definisana kao prihvatanje činjenice da ljudska bića, prirodno različita po izgledu, položaju, govoru, ponašanjima i vrednostima, imaju pravo da žive i budu to što jesu. Tolerancija podrazumeva uvažavanje tuđih ideja, stavova i načina života, a biti tolerantan znači biti svestan različitosti drugih u odnosu na nas same i prihvatanje te činjenice u svakodnevnom životu. Tolerancija je harmonija u različitostima, ona nije samo moralna dužnost, nego i politički i zakonski zahtev.

Ustav Republike Srbije garantuje jednakost svih građana i zabranjuje svaku diskriminaciju, neposrednu ili posrednu, na osnovu pola, nacionalne pripadnosti, društvenog porekla, političkog uverenja, kulture, jezika, starosti, psihičke i fizičke invalidnosti.

Ono prema čemu nikada ne treba pokazati toleranciju je nasilje, koje je izvor i polazište svake netolerancije. Međusobno uvažavanje i prihvatanje različitosti moguće je jedino kada se osude i kazne svi pokušaji propagiranja i širenja netrpeljivosti i diskriminacije.

Potrebno je da svakom pojedincu, bez obzira na njegovu nacionalnu pripadnost, veru, pol, invaliditet, socijalni status, seksualnu orijentaciju ili bilo koje drugo lično svojstvo omogućimo da ravnopravno s drugima uživa sva ljudska prava i slobode koja Ustav i zakoni Srbije garantuje ljudima. 

Kao institucija zadužena da štiti ljudska prava građana, Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman će i ubuduće promovisati toleranciju kao aktivan stav, duboko uveren da time daje svoj doprinos obrazovanju građana otvorenih prema drugim kulturama, sposobnih da poštuju slobodu i ljudsko dostojanstvo svakog pojedinca, spremnih da poštuju princip neagresije i probleme rešavaju nenasilnim sredstvima.

U višeetničkoj AP Vojvodini i Republici Srbiji nema mesta za bilo koju vrstu diskriminacije i netolerancije, poručio je Pokrajinski zaštitnik građana – ombudsman povodom ispisivanja antisemitskog grafita na zgradi u Novom Sadu, u blizini kovid ambulante na Bistrici. 

Najoštrije osuđujući ispisivanje grafita,  Pokrajinski ombudsman  podržava nadležne organe u njihovom radu da pisce grafita brzo identifikuju i preduzmu sve aktivnosti vezane za postupanje i u preventivnom smislu, a  komunalne  službe u aktivnostima da se  pomenuti i svi drugi grafiti ovakve i slične sadržine uklanjaju u najkraćem roku.

Pokrajinski ombudsman izražava svoju zabrinutost zbog pojave grafita antisemitskog sadržaja u Novom Sadu, ali grad koji se toliko ponosi svojom multikulturalnošću i solidarnošću po mišljenju Pokrajinskog ombudsmana će i dalje da kontinuirano obeshrabruje pisce mrziteljskih (diskriminatorskih) poruka.  Upravo pravovremeno i bezkompromisno reagovanje nadležnih državnih organa jasna je poruka u osudi govora mržnje, nesvojstvenog našem društvu.

Svoj identitet i duh naše društvo, po mišljenju Pokrajinskog ombudsmana, na najbolji način može da čuva samo ako je humano i solidarno i jasno u odlučnoj  osudi govora mržnje, sa nultim stepenom tolerancije.

Srbija se svrstava u zemlje sa visokim rizikom umiranja od malignih bolesti. Rak dojke je najčešće maligno oboljenje kod žena, kako u svetu, tako i kod nas.  U Srbiji svake godine od karcinoma dojke oboli oko 4600 žena, dok njih oko 1600 izgubi život. U AP Vojvodini se na godišnjem niovu  dijagnostikuje oko 1200 pacijentkinja obolelih od raka dojke.

Važno je napomenuti da je ova bolest prema svim podacima izlečiva u 90% slučajeva ukoliko se blagovremeno otkrije - i iz tog razloga,  rana dijagnostika raka dojke je od presudnog značaja za smanjenje smrtnosti od ove bolesti. Najčešće korišćena metoda skrininga za otkrivanje raka dojke je mamografija koja se, sa drugim prihvaćenim metodama, sprovodi u cilju otkrivanja potencijalnih malignih tumora u ranom stadijumu, kada je mnogo veća šansa za izlečenje u odnosu na uznapredovalu fazu bolesti. Naša zemlja od 2013. godine sprovodi Nacionalni program ranog otkrivanja karcinoma dojke organizovanjem mamografskih pregleda kod zdravih žena uzrasta od 50 do 69 godina. Kako su brojna istraživanja pokazala da redovna mamografija žena uzrasta od 50 do 69 godina smanjuje smrtnost od raka dojke, Pokrajinski zaštitnik građana ombudsman poziva  sve žene da se odazovu na skrining program koje sprovode nadležne zdravstvene ustanove, jer rana detekcija kao preventivna mera daje bolju prognozu u cilju očuvanja   života i zdravlja. 

Jedan odsto od svih novodijagnostikovanih karcinoma dojke javlja se i kod muškaraca, kod kojih često ne postoji dovoljna svest o mogućnosti oboljevanja od ove bolesti, zbog čega je karcinom dojke kod muškaraca, češće nego kod žena, sa letalnim ishodom. Iz tog razloga, neophodno je sprovoditi aktivnosti u cilju podizanja svesti u društvu o postojanju ove bolesti, faktorima koji doprinose pojavi bolesti, značaju preventivnih pregleda, simtomima, dijagnostici i lečenju i žena i muškaraca. Istovremeno, treba dati podršku i svim drugima koji se sreću sa ovom bolesti, u cilju njihovog osnaživanja, kako bi pružili neophodnu pomoć obolelima, kada dođe do otkrivanja ove bolesti, od njenog otkrivanja, pa do izlečenja. Edukacija od najranije dobi deo je preventivnih aktivnosti koje treba da postanu deo naše svakodnevice.

Odgovarajuća promocija zdravlja, obrazovanje mladih ljudi o značaju preventivnog delovanja u cilju očuvanja zdravlja, stalne akcije sa ciljem edukacije i motivacije i žena i muškaraca da se odazovu pozivima na preventivne preglede, povećanje broja mamografskih jedinica i obučenih ljudi – sve ovo neophodno je za prevenciju i uspešno lečenje ove i mnogih drugih bolesti. I za građane i za zdravstvene radnike sve blagovremene preventivne mere i aktivnosti ključ su za smanjivanje broja obolelih od opake bolesti - karcinoma dojke.

Međunarodni dan borbe protiv raka dojke, 24. oktobar, je najvažniji dan u mesecu posvećenom borbi protiv ove bolesti. Obeležava se širom sveta i kod nas, kako bi se skrenula pažnja na rasprostranjenost raka dojke i podigla svest o značaju zdravih oblika ponašanja u prevenciji raka dojke, kao i značaju ranog otkrivanja i mogućnostima pravovremenog započinjanja lečenja osoba obolelih od raka dojke. Davanjem podrške zdravstvenim radnicima i relevantnim državnim institucijama, u njihovim naporima da se sa preventivnim aktivnostima pregleda obuhvate svi pripadnici rizičnih kategorija, i pozivom svim građanima i građankama da se odazovu pozivu za uključenje u rano otkrivanje raka dojke, Pokrajinski ombudsman daje svoj prilog cilju koji je postavljen, da se broj obolelih efikasno smanjuje, a broj blagovremeno dijagnostikovanih i izlečenih poveća! Preventivne aktivnosti moraju biti još češće i mnogo glasnije, i od strane organa javne vlasti, zdravstvenih institucija i odgovornih pojedinaca, sa punim uvažavanjem načela humanosti i nediskriminacije, sa svim problemima i koristima koje oni nose.